سوال درس 13 تاریخ یازدهم انسانی همراه با پاسخنامه
سوالات متن درس سیزدهم تاریخ یازدهم با جواب :
درس سیزدهم
1- چرا دکتر مصدق در تیرماه ۱۳۳۱ از نخست وزیری استعفا داد؟
پاسخ: دکتر مصدق در تیرماه ۱۳۳۱ برای مقابله با مخالفان داخلی که در راس آن دربار قرار داشت از شاه خواست تا وزارت جنگ را دراختیار او قرار دهد چون شاه نپذیرفت، استعفا داد.
۲ .قوام السلطنه پس از استعفای دکتر مصدق و رسیدن به نخست وزیری چه اقدامی انجام داد؟
پاسخ: طی اعلامیه شدیداللحنی به طرفداران نهضت ملی شدن نفت حمله کرد و تهدید به اجرای اعدام های دسته جمعی کرد.
۳ .عکس العمل آیت الله کاشانی در برابر نخست وزیری قوام چه بود؟
پاسخ: آیت الله کاشانی از مردم خواست تا برای مقابله با قوام به میدان بیایند و اعلام کرد به خدای لایزال، اگر قوام نرود، اعلام جهاد می کنم و خودم کفن پوشیده، با ملت، در پیکار شرکت می کنم.
۴ .پیامد قیام ۳۰ تیر ۱۳۳۱ چه بود؟
پاسخ: موجب گردید تا شاه با برکناری قوام بار دیگر دکتر مصدق را به نخست وزیری منصوب کند.
۵ .چه عواملی موجب شد که مصدق در دور دوم نخست وزیری از حمایت مردم محروم بماند؟
پاسخ: ۱-ضعف ساختاری و بی کفایتی برخی از اعضای کابینه دولت
۲ -رقابت ها و قدرت طلبی ها
۳- روند جدایی و بروز شکاف
۴ -تشتّت سیاسی.
۶ .دوره دوم نخست وزیری مصدق چگونه آغاز شد؟
پاسخ: دکتر مصدق علاوه بر ریاست دولت، وزارت جنگ را نیز شخصاً بر عهده گرفت و از موقعیت مستحکمی برخوردار شد.
۷ .عوامل خارجی کودتای ۲۸ مرداد را نام ببرید؟
پاسخ: ۱ – آمریکا ۲ انگلستان.
8- چرا آمریکا ابتدا به طور نسبی از ملی شدن صنعت نفت ایران حمایت می کرد؟
پاسخ: ۱- زیرا این کشور درصدد بود در منابع نفت ایران سهیم شود، قانون ملی شدن نفت را گامی در راستای پایان بخشیدن به تسلط انحصاری انگسستان بر نفت ایران تلقی می کرد ۲- آمریکا قصد داشت با پشتیبانی از نهضت ملی شدن نفت و برقراری روابط دوستانه با دولت مصدق، ایران را زیر نفوذ و سلطه خود در آورد.
9- چرا پس از مدتی آمریکا تصمیم گرفت میان ایران و انگلستان در موضوع نفت میانجی گری کند؟
پاسخ: چرا که حفظ ثبات بازار نفت را برای جلوگیری از بحران اقتصادی ضروری می دانست.
10- چرا با گذشت زمان، سیاست دولت آمریکا نسبت به نهضت ملی شدن نفت و دولت دکتر مصدق از حمایت و میانجی گری به مداخله گری و هم کاری با انگلستان برای براندازی تغییر یافت؟
پاسخ: زیرا از یک سو انگلیسی ها قول دادند، شرکت های نفتی آمریکایی را در منابع نفت ایران شریک سازند و از سوی دیگر خطر نفوذ کمونیسم و حزب توده را در ایران بزرگ جلوه دادند
11-حل بحران نفت از طریق قدرت نظامی و توسل به کودتا برای اولین بار از سوی چه دولتی و با چه عنوانی طراحی شد؟
پاسخ: از سوی انگلستان تحت عنوان «عملیات چکمه» طراحی شد.
۱۲. انگلستان از چه راه هایی به تضعیف دولت مصدق پرداخت؟
پاسخ: تحریم خرید نفت ایران و تهدید کشورهای خریدار نفت ایران به تعقیب قضایی و مجازات.
۱۳. چه سازمان هایی برای براندازی دولت مصدق و سرکوب نهضت ملی شدن نفت برنامه ریزی و اقدام کردند؟
پاسخ: سازمان جاسوسی آمریکا(سیا) با همکاری سازمان جاسوسی انگلستان.
۱۴. عوامل داخلی کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ را نام ببرید؟
پاسخ: ۱- حزب توده ۲ -شبکه بدامن ۳- شاه و دربار۴ -مطبوعات ۵- اشتباه مصدق در انحلال مجلس۶- اعتماد بیش از حد دکتر مصدق به آمریکایی ها ۷-جدا شدن مصدق از روحانیت.
15-موضع حزب توده نسبت به دولت مصدق چه بود و عملکرد آن حزب در کودتای ۲۸ مرداد چگونه بود؟
پاسخ: حزب توده به دلیل وابستگی به شوروی از منافع آن دولت حمایت می کرد و همواره رفتار خصمانه ای با نهضت ملی شدن نفت داشت، اما پس از واقعه ۳۰ تیر ۱۳۳۱ برخی از رهبران حزب تصمیم به حمایت از دکتر مصدق گرفتند و در مواردی چون خروج شاه از کشور و رفراندوم برای انحلال مجلس دوره هفدهم از دولت دکتر مصدق پشتیبانی کردند. عملکرد: در فاصله کودتای نافرجام ۲۵ مرداد تا کودتای ۲۸ مرداد حزب توده با وجود داشتن تشکیلات وسیع و سازمان نظامی، نیروهایش را از خیابان ها فراخواند و در برابر کودتا هیچ واکنشی به جز پایین کشیدن مجسمه های شاه و شعار الغای سلطنت و استقرار جمهوری دموکراتیک که به بهره برداری کودتاچیان در جنگ روانی منجر شد، انجام نداد.
۱۶. علل عدم واکنش شوروی و حزب توده در قبال کودتا ۲۸ مرداد چه بود؟
پاسخ: بلاتکلیفی ناشی از مرگ استالین بود.
۱۷. نقش شبکه بدامن در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ چه بود؟
پاسخ: این شبکه از طریق نفوذ در احزاب و جریان های سیاسی، ضمن ایجاد بلوا و آشوب در کشور و اختلاف افکنی میان اعضای نهضت ملی ایران، موجبات بدبینی نسبت به رهبران نهضت را فراهم آورد.
18- چرا محمدرضا شاه پهلوی جرأت همراهی با ملی شدن صنعت نفت را نداشت؟
پاسخ: زیرا از انگلیسی ها می ترسید، و هنوز خاطره برکناری و اخراج پدرش توسط آنان را، از یاد نبرده بود.
۱۹ .در دوره نخست وزیری مصدق، عناصر فعال دربار چه کسانی بودند و چگونه به تضعیف دولت مصدق پرداختند؟
پاسخ: اشرف خواهر شاه، مادرشاه، اسدالله علم و شاپور ریپورتر از عناصر فعال دربار بودند. وابستگان شاه و درباریان، با صراحت و جدیت بیشتری با نهضت ملی شدن نفت و دولت برآمده از آن، مخالفت و دشمنی کردند و در طول دوران نهضت دائم مشغول توطئه چینی و دسیسه کاری بر ضد آن بودند.
۲۰. مطبوعات چه نقشی در کودتای ۲۸ مرداد داشتند؟
پاسخ: کودتاگران با استفاده از مطبوعات به سازماندهی افکار عمومی پرداختند.آن ها از این طریق توانستند با ایجاد شایعات و تبلیغات ویرانگر به تخریب شخصیت دکتر مصدق و ایجاد نارضایتی عمومی از دولت او و تشدید اختلاف ها دامن بزنند.
۲۱ .چرا دکتر مصدق مجلس هفدهم را منحل کرد و این اقدام برای او چه پیامدی داشت؟
پاسخ: دکتر مصدق به بهانه نفوذ و تحریکات بیگانگان در مجلس، تصمیم گرفت مجلس دوره هفدهم را منحل کند.
۲۲. چرا انحلال مجلس فرصت مناسبی برای کودتاگران فراهم آورد؟
پاسخ: زیرا مشروعیت رئیس دولت را آشکارا مخدوش کرد و باعث هموار شدن عملیات کودتا شد.